MS-DOS (ang. Microsoft Disk Operating System) – system operacyjny stworzony przez przedsiębiorstwo Microsoft na podstawie nabytego przez nią kodu źródłowego systemu QDOS (ang. Quick and Dirty Operating System) stworzonego przez Seattle Computers. Jest to wersja systemu operacyjnego DOS przeznaczona dla komputerów IBM PC.
Windows 3.x – seria interfejsów graficznych użytkownika dla komputerów osobistych zgodnych z IBM PC, rozwijana przez firmę Microsoft w latach 1990-1993. Jako pierwsza w historii środowiska Windows odniosła komercyjny sukces.
Windows 3.1 (pierwotna nazwa kodowa: Janus) ukazał się 6 kwietnia 1992, został poszerzony o podstawową obsługę multimediów (nagrywanie dźwięku, odtwarzacz muzyki z CD) oraz o standard czcionek TrueType, co sprawiło, że system ten stał się poważną platformą do tworzenia publikacji.
Sieć w Windows 3.x Obsługa sieci w Windows 3.x opierała się na korzystaniu z zewnętrznego oprogramowania, np. Trumpet Winsock. Po Windows 3.11 ukazało się rozszerzenie Windows 3.11 for Workgroups, które obsługiwało już sieć.
Windows 3.1 był zgodny z poprzednimi wersjami, ale już tylko w pewnym stopniu. Z powodu zarzucenia obsługi trybu rzeczywistego zatracił zgodność z aplikacjami przeznaczonymi dla starszych wersji, a uruchamiającymi się w tym trybie.
Zwiastuny interfejsu współczesnych systemów Windows
Pasek zadań: Windows 3.x ikony zminimalizowanych programów były widoczne na pulpicie. * Mój komputer: W Windows 3.x istniał Menedżer plików. * Windows 3.1 był ostatnim systemem, który nie wykorzystywał menu kontekstowego przypisanego do prawego klawisza myszy. Jednak nie oznacza to, że takie menu nie było dostępne w systemie Windows 3.1 (menu kontekstowe wykorzystywały np. aplikacje Microsoft Word 6.0, Microsoft Excel 5.0, Microsoft PowerPoint 4.0, Microsoft Access 2.0).
Inne zmiany Pojawienie się profesjonalnego narzędzia graficznego: CorelDraw. Obsługa czcionek Środkowej i Wschodniej Europy (wersja Windows 3.1 for Central and Eastern Europe) oraz Chin (Windows 3.2) Windows 3.1 był pierwszą wersją Windows przetłumaczoną na język polski.
Windows 95 (nazwa kodowa Chicago) – system operacyjny zorientowany na konsumenta, opracowany przez firmę Microsoft jako część rodziny systemów operacyjnych Windows 9x. Pierwszy system operacyjny z rodziny 9x, jest następcą Windows 3.1x i został wypuszczony do produkcji 15 sierpnia 1995 r., a do sprzedaży detalicznej 24 sierpnia 1995 r. Windows 95 połączył poprzednio oddzielne produkty MS-DOS i Microsoft Windows i zawierał znaczące ulepszenia w stosunku do swojego poprzednika, przede wszystkim w graficznym interfejsie użytkownika (GUI) i uproszczonych funkcjach "plug-and-play". Wprowadzono również poważne zmiany w podstawowych komponentach systemu operacyjnego, takie jak przejście z 16-bitowej architektury wielozadaniowej na 32-bitową architekturę wielozadaniową z wywłaszczaniem, przynajmniej w przypadku uruchamiania 32-bitowych aplikacji w trybie chronionym.
W połączeniu z obszerną kampanią marketingową, Windows 95 wprowadził liczne funkcje, które były dostępne w późniejszych wersjach systemu Windows, takie jak pasek zadań, przycisk "Start" i sposoby nawigacji użytkownika.
Trzy lata po wprowadzeniu systemu Windows 95 zastąpił go system Windows 98. 31 grudnia 2001 r. Microsoft zakończył rozszerzoną obsługę systemu Windows 95.
Windows 98 (nazwa robocza Memphis, numer wersji 4.1) – 16/32-bitowy system operacyjny z graficznym interfejsem użytkownika firmy Microsoft. Jego premiera miała miejsce 25 czerwca 1998.
System w dużej mierze opiera się na Windows 95, ale zawiera poprawioną (lub dodaną) obsługę standardów takich jak USB, MMX i AGP. Windows 98 obsługuje system plików FAT32, wprowadzony już w wersji 95 OSR2. Dodano obsługę wielu monitorów, WebTV. Dodatkową nowością jest większe zintegrowanie przeglądarki internetowej Internet Explorer z interfejsem użytkownika, tzn. Active Desktop.
Windows 2000 – zorientowany na biznes system operacyjny, wyprodukowany przez Microsoft w Stanach Zjednoczonych, wydany jako część rodziny systemów operacyjnych Windows NT. Został zastąpiony przez Windows XP w 2001 roku, wypuszczony do produkcji 15 grudnia 1999 r., i oficjalnie wprowadzony do sprzedaży detalicznej 17 lutego 2000 r. Jest następcą systemu Windows NT 4.0.
Wydano cztery edycje systemu Windows 2000: Professional, Server, Advanced Server i Datacenter Server. Ta ostatnia (Datacenter), została wydana do produkcji i uruchomiona kilka miesięcy po wcześniejszych edycjach. W 2001 roku Microsoft wydał także wersję limitowaną Advanced Server i Datacenter Server przeznaczone dla 64-bitowych mikroprocesorów Intel Itanium. Chociaż każda edycja systemu Windows 2000 była skierowana na inny rynek, miały one wspólny zestaw funkcji, w tym wiele narzędzi systemowych, takich jak Microsoft Management Console i standardowe aplikacje do administrowania systemem.
Windows 2000 wprowadza NTFS 3.0, Szyfrowanie systemu plików, a także podstawowe i dynamiczne zarządzanie dyskami. Wsparcie dla osób niepełnosprawnych zostało ulepszone w porównaniu z Windows NT 4.0 dzięki kilku nowym technologiom wspomagającym, a Microsoft zwiększył wsparcie dla różnych języków i informacji o lokalizacji. Rodzina Windows 2000 Server posiada dodatkowe funkcje, w szczególności wprowadza usługę Active Directory, która w następnych latach stała się szeroko stosowaną usługą katalogową w środowiskach biznesowych.
Windows XP (nazwa kodowa Whistler) – wersja systemu operacyjnego Microsoft Windows z rodziny Windows NT (oparty na jądrze NT) firmy Microsoft, wydana 25 października 2001 roku. Jednocześnie w tym dniu wydano Windows Media Player dla Windows XP. Koniec wsparcia technicznego dla tego systemu operacyjnego nastąpił 8 kwietnia 2014, natomiast wersja POSReady 2009 była wspierana do 9 kwietnia 2019 roku.
Windows XP w wersji Home jest następcą systemu Windows Me, w wersji Professional jest następcą Windows 2000[3]. Nazwa XP pochodzi od angielskiego słowa experience, czyli "doświadczenie" lub "doznanie".
Windows XP jest udaną próbą stworzenia jednolitej linii systemów Windows. Wcześniej Microsoft rozwijał dwie linie produktów: jedną dla użytkowników domowych (linia 9x/Me), a drugą do zastosowań zaawansowanych (linia NT). Pociągnęło to za sobą brak kompatybilności z wieloma aplikacjami DOS-owymi.
System opiera się na kodzie NT z dodanym nowym interfejsem graficznym Luna zawierającym wiele nowości i usprawnień w stosunku do interfejsu użytego w poprzednich wersjach. Ponadto zawiera zintegrowaną zaporę sieciową. Zapora sieciowa obecna w Windows XP jest domyślnie aktywna po zainstalowaniu systemu z dodatkiem Service Pack 2 lub nowszym (bez tego dodatku zapora jest aktywowana dopiero po skonfigurowaniu sieci).
System wyposażono w przeglądarkę Internet Explorer 6 lub 7 w dodatku Service Pack 3 i odtwarzacz multimedialny Windows Media Player (wersja 8 w systemie bez dodatku Service Pack i z Service Pack 1 lub 9 z Service Pack 2 i Service Pack 3). Dodano także funkcję pulpitu zdalnego, dzięki któremu możliwa jest zdalna pomoc innemu użytkownikowi.
Kontrowersje i sprzeciwy obrońców prywatności budziło także zintegrowanie z systemem usługi .NET Passport.
Windows Vista (Windows NT 6.0, nazwa kodowa Longhorn) – system operacyjny z rodziny Windows wydany przez Microsoft 30 stycznia 2007 roku. Jest następcą systemu Windows XP. Kolejnym systemem Microsoftu jest Windows 7 wydany w 2009 roku. Wsparcie od Microsoft zakończyło się 11 kwietnia 2017 roku.
System został wydany w sześciu różnych edycjach, które różnią się dostępnymi aplikacjami. Windows Vista ma nowe lub ulepszone funkcje względem poprzednika. Do najważniejszych należą nowy wygląd systemu Windows Aero, wyszukiwarka plików Windows Search, pasek boczny z gadżetami czy kontrola konta użytkownika. W Viście zawarto także nową wersję przeglądarki Internet Explorer 7, Windows Media Player 11 i Windows Media Center.
Podczas produkcji był znany pod nazwą kodową Longhorn. Microsoft reklamował swój system sloganem Clear, Confident, Connected, czyli Przejrzysty, Pewny, Połączony.
Windows 7 – wydanie systemu operacyjnego Windows firmy Microsoft, następca systemu Windows Vista. W maju 2010 używało go 20,09% użytkowników, wśród wszystkich użytkowników systemów z rodziny Windows. Oznacza to, że system ten w ciągu roku został zainstalowany na większej liczbie komputerów niż jego poprzednik, system Vista.
O Windows 7 (początkowo nadano mu nazwę kodową Blackcomb; w roku 2007 ogłoszono nazwę kodową Windows 7; wkrótce potem oznajmiono, iż pod tą nazwą system ukaże się również oficjalnie) świat po raz pierwszy usłyszał w lutym roku 2000. Nazwa ta była początkowo przeznaczona dla następcy systemu Windows XP, który miał zostać wydany pod koniec roku 2002. Windows 7 planowany był w wersjach serwerowych oraz dla stacji roboczych, jednakże w sierpniu roku 2001 wydanie tego systemu zostało przesunięte na lata 2003 – 2004 a następcą Windows XP oficjalnie został Windows Vista (określany wtedy nazwą kodową Longhorn). Przyczyną miał być brak wymaganego przez system powszechnego dostępu do szerokopasmowego Internetu.
Z czasem projekt Windows 7 został wyciszony i poddany wielu zmianom a spekulacje prasowe podawały w wątpliwość jego istnienie. Pojawiały się jednak informacje o krążących wewnątrz firmy wersjach roboczych tego systemu a nawet o konkretnych numerach tych wersji (dokładniej kompilacje 351 oraz 440). Informacje te mówiły, że 7 jest nazwą nowej serwerowej wersji Windows. Wydawały się one jednak mało prawdopodobne, ponieważ w Internecie od dłuższego czasu znaleźć można było film prezentujący współpracę Windows 7 oraz MSN Explorera 7.
W trakcie rozwoju projektu planowane rozwiązania były wielokrotnie modyfikowane, jak również przenoszone do i z innych projektów. Obecnie wiadomo, że część rozwiązań planowanych dla Windows 7 trafiło do systemu Windows Vista. Windows 7 natomiast zawierał elementy projektowane początkowo dla Visty.
13 października 2008 ogłoszono, że oficjalną nazwą następcy systemu Windows Vista jest Windows 7.
Windows 8 wprowadza znaczące zmiany, przede wszystkim skoncentrowane na poprawieniu doświadczeń użytkowników urządzeń mobilnych takich jak tablety, aby rywalizować na rynku z innymi systemami operacyjnymi przeznaczonymi na urządzenia mobilne jak Android i iOS firmy Apple. Microsoft zmienił również logo Windows, aby było zgodne z nowym środowiskiem graficznym.
Windows 8.1 (pierwotnie oznaczony nazwą kodową Blue) – uaktualnienie systemu Windows 8 wydane przez firmę Microsoft, dostępne jako darmowa aktualizacja systemu, dla użytkowników posiadających system Windows 8, aktualizacja dostępna w Sklepie Windows. Aktualizacja dostępna była również jako oddzielny system operacyjny do samodzielnej instalacji.
Ekran startowy w wersji 8.1 otrzymał wiele rozszerzeń funkcjonalności. Między innymi użytkownik klikając w strzałkę w dolnej części ekranu ma możliwość przejścia do wszystkich zainstalowanych aplikacji podzielonych alfabetycznie. Nowa wersja systemu umożliwia większą personalizację ekranu startowego poprzez np. różne rozmiary kafelków, większą kolorystykę, jak również możliwość użycia tapety jako tła ekranu startowego. Dodatkowo, ekran blokowania daje możliwość użycia pokazu zdjęć. Wyszukiwarka aplikacji zainstalowanych na komputerze również uległa zmianom. Do tej pory wyniki wyszukiwania były wyświetlane na całej powierzchni ekranu, teraz powierzchnia ta została ograniczona, pozostawiając część ekranu startowego widoczną przez cały czas.
W celu ułatwienia korzystania z systemu, w pasku zadań pojawił się widoczny przycisk startu i menu kontekstowe (dostępne pod prawym przyciskiem myszki na ikonie startu). W ekranie startowym pojawiła się również ikona umożliwiająca szybkie wyłączenie, ponowne uruchomienie lub uśpienie komputera.
Windows 10 – wersja systemu operacyjnego Microsoft Windows, która została wydana 29 lipca 2015 roku. Do 29 lipca 2016 roku możliwa była darmowa aktualizacja systemu Windows 7 lub 8.1 do Windowsa 10.
Windows 10 ma na celu wyeliminowanie nieprawidłowości związanych z interfejsem użytkownika, wprowadzonych w Windows 8 przez dostosowanie systemu do urządzeń bez ekranów dotykowych (takich jak komputery osobiste i laptopy), przywrócenie menu Start stosowanego jeszcze w Windows 7, system wirtualnego pulpitu i możliwość uruchamiania aplikacji Windows Store zarówno w oknach, jak i w trybie pełnoekranowym, na różnych rodzajach urządzeń. Windows 10 jest dostępny dla laptopów i komputerów stacjonarnych, tabletów, smartfonów, innych produktów Windows oraz specjalnie zmodyfikowana wersja dla konsoli Xbox One.
Windows 11 to kolejna wersja systemu operacyjnego Microsoft Windows, zaprezentowana 24 czerwca 2021. Jest następcą Windowsa 10.
Aktualizacja do Windowsa 11 będzie darmowa dla posiadaczy wersji 10. Według wstępnych planów firmy Microsoft proces aktualizacji ma się rozpocząć na początku 2022 roku, chociaż jeszcze w 2021 w sklepach powinny się pojawić pierwsze komputery z preinstalowaną wersją 11.
